Leer meer over de meest voorkomende huidproblemen bij katten 

De huid is het grootste orgaan van de kat en kan door verschillende aandoeningen worden aangetast, variërend van eenvoudige problemen tot chronische ziekten die een levenslange behandeling vereisen. Zodra de huidbarrière en de beschermende functie verstoord zijn, wordt de huid gevoeliger voor verdere schade en irritatie, wat kan leiden tot meer problemen.  

Als je vermoedt dat je kat een huidprobleem heeft, is het heel belangrijk om een afspraak te maken met je dierenarts voor een uitgebreide controle. 

Hoe herken je een huidprobleem bij je kat? 

Er zijn een aantal tekenen die wijzen op huidproblemen bij katten; ze kunnen variëren van iets eenvoudigs als overmatige vachtverzorging tot grote gebieden van haaruitval met een beschadigde huid.  

Veel voorkomende tekenen van cutane (huid)problemen zijn:  

• Jeuk (pruritus) en krabben 
• Overmatige vachtverzorging kan een teken van jeuk zijn
• Haarverlies (alopecia)
• Mee-eters (comedonen) 
• Kleine bultjes met korstjes (miliaire dermatitis)
• Geïrriteerde, rode of donkere huid  
• Ruwe, korstige, zwerende huid   
• Droge, schilferige of vette huid
• Nodules (knobbeltjes)

Dermatologie bij katten is een hele wereld op zich, maar sommige problemen treffen katten vaker dan andere. 

Uitwendige parasieten   

Uitwendige parasieten zijn een veel voorkomende oorzaak van huidproblemen bij katten. Iets kleins als een vlo kan een groot nadelig effect hebben op de huid en de algehele gezondheid van je kat, zelfs als je kat niet buiten komt.   

Maar vlooien zijn niet de enige parasieten waarvoor je moet oppassen, want ook teken, mijten en zelfs muggen kunnen huidproblemen bij katten veroorzaken. 

Vlooien

Het meest voorkomende teken dat een kat vlooien heeft, is jeuk. Deze kleine parasieten lopen over de huid van je kat, op zoek naar de perfecte plek voor een maaltijd. Geen wonder dat we vaak zien dat katten proberen deze ongewenste gasten weg te krabben, te bijten of te likken.   

Wanneer de jeuk hevig is, kunnen er beschadigingen ontstaan zoals kale plekken, rode huid en wondjes, en dit probleem kan nog ingewikkelder worden als je kat allergisch is voor het speeksel van de vlo, ook bekend als vlooienallergie-dermatitis.   

Vlooienproblemen moeten niet lichtvaardig worden opgevat. Een volwassen vlo kan tot 50 eitjes per dag leggen, die van de huid van je huisdier in de woonomgeving vallen wat kan leiden tot een vlooienplaag. Als je moeite hebt om van de kattenvlooien af te komen en als de behandeling tegen vlooien niet lijkt te werken, neem dan contact op met je dierenarts. 

Mijten

Er zijn verschillende soorten mijten die tot huidproblemen kunnen leiden. De meeste mijten nestelen zich op de huid en veroorzaken hevige jeuk, terwijl andere in de haarzakjes leven (demodicose).  

De meeste mijten zijn microscopisch klein, maar hun grootte varieert afhankelijk van de soort. Sommige soorten kunnen met het blote oog worden gezien, waaronder oogstmijten, die meestal de grootte hebben van een speldenknop en oranje zijn, en Cheyletiella, ook bekend als wandelende roos (walking dandruf).  

Mijteninfecties komen het vaakst voor in de oren, en deze worden vaak gezien bij kittens. Deze leiden meestal tot een karakteristiek donker oorsmeer dat lijkt op koffiekorrels.  

Oormijt veroorzaakt veel ongemak, jeuk en zelfs pijn: je ziet katten vaak aan hun oren krabben of met hun kop schudden.  

Behalve de oren treffen mijtinfecties meestal het gezicht en de kop van de kat, maar ook op andere delen van het lichaam kunnen beschadigingen zoals kale plekken, korstjes en schilfers voorkomen. Algemene huidziekten zijn echter zeldzaam, en de kans daarop is het grootst als er tegelijkertijd sprake is van een gezondheidsprobleem zoals diabetes of een infectie met het Feline Immunodeficiency Virus (FeLV).  

De meeste mijten zijn besmettelijk voor andere huisdieren, en sommige mijten zijn zelfs besmettelijk voor de mens. 

Allergieën

Ja, ook katten kunnen, net als wij, last hebben van allergieën!  

Het belangrijkste teken van allergieën bij katten is jeuk. Als katten deze jeuk proberen te verlichten door te krabben en te likken, veroorzaken ze meestal verdere schade aan hun huid en zullen ze waarschijnlijk kale plekken en zelfs schaafwonden ontwikkelen.  

Andere tekenen van allergie bij katten, die niet specifiek zijn voor één soort allergie, zijn onder meer:  

• Jeuk rond de kop en nek (hoofd- en nekpruritus) 
• Zelf veroorzaakte alopecia (haaruitval door bijvoorbeeld overmatige vachtverzorging) 
• Miliaire dermatitis (kleine, korstachtige zweertjes op de huid)
• Eosinofiel granuloomcomplex. Dit is een reactie van de huid op een onderliggend probleem, meestal een allergie. Er zijn drie verschillende verschijningsvormen: het eosinofiel granuloom dat eruitziet als een bult met een gele tot roze kleur; de eosinofiele plaque, een huidbeschadiging waar wondvocht uitkomt en het eosinofiele ulcus, zweertjes in de bek of bovenlip van je kat.   
• Bacteriële- en gistinfecties (Malassezia dermatitis) als gevolg van overmatig krabben.

Vlooienallergische dermatitis (VAD)   

Vlooienallergische dermatitis is de meest voorkomende allergie bij katten, gevolgd door atopische dermatitis. Het wordt veroorzaakt door een verergerde reactie van het eigen afweersysteem van de kat op allergieverwekkers in het speeksel van de vlo.  

 Een enkele vlooienbeet kan al een hevige huidreactie kan veroorzaken. Daarom kun je VAD niet uitsluiten als je geen vlooien op je kat vindt!  

 Katten met vlooienallergische dermatitis vertonen meestal wondjes op hun kop, rug, bij de staart en buik, maar het kan ook voorkomen op de dijen en flanken. 

Andere overgevoeligheden voor insectenbeten  

Katten kunnen ook gevoelig zijn voor beten van andere insecten, zoals muggen en steken van mieren, bijen of wespen.    

Stekende insecten injecteren gewoonlijk gif als ze steken, wat kan leiden tot een onmiddellijke allergische reactie met zwelling, irritatie en intense jeuk. Het kan zelfs leiden tot ademhalingsproblemen, hoewel dit zelden voorkomt. Maar als het toch gebeurt, neem dan direct contact op met je dierenarts. Je hebt dan te maken met een spoedgeval! 

Voedselallergie 

Zoals de naam al zegt, zit bij voedselallergie de allergieverwekker in het voedsel. Katten kunnen allergisch zijn voor veel verschillende voedingsmiddelen, waaronder rundvlees, kip, vis en zuivel.  

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, ontstaat voedselallergie meestal bij een voedingsmiddel waarmee je huisdier al vertrouwd is, in plaats van bij nieuwe voeding.  

Je kat krijgt meestal jeuk aan de kop, nek en oren. Braken en diarree kunnen bij sommige katten voorkomen, al is dit zeldzamer. 

Atopische dermatitis (AD) 

Atopische dermatitis wordt veroorzaakt door een overdreven immuunreactie op een allergeen (allergieverwekker) in de omgeving van de kat. Afhankelijk van de allergieverwekker waarop een kat reageert, kan het zijn dat hij alleen seizoensgebonden huidverschijnselen vertoont.  

Veelvoorkomende allergenen die in verband worden gebracht met atopische dermatitis zijn: 

• Huisstofmijt en andere insectenallergenen.
• Pollen en andere plantenallergenen.
• Schimmelallergenen. 

De uitdaging van allergie bij katten

De diagnose van kattenallergie is een uitdaging en kan om meerdere redenen zeer tijdrovend zijn:  

• De symptomen van vlooienallergie, atopische dermatitis en voedselallergie lijken erg op elkaar en kunnen soms moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn. Ook lijken de tekenen van een allergische aandoening op die van andere huidziekten. 
• Als je kat aan één soort allergie lijdt, is de kans groter dat hij ook aan andere allergieën lijdt.    
• Er is niet één enkele test waarmee dierenartsen een kat als allergisch bestempelen, wat betekent dat een combinatie van meerdere tests en het uitsluiten van andere aandoeningen nodig is.  

Een juiste diagnose is echter belangrijk, omdat allergieën bij katten chronisch zijn en een levenslange behandeling vereisen. 

Seborroe: acne & roos bij katten 

Wist je dat katten net als wij last kunnen hebben van roos en acne? Dit komt door een verstoring van de talgproductie die ook wel seborroe wordt genoemd.  

Acne bij katten  

Acne bij katten uit zich als mee-eters op de kin van een kat, waardoor deze er vies uitziet. Bij sommige katten zijn er geen andere symptomen, maar bij andere kan de kin gezwollen, jeukerig en zelfs geïnfecteerd raken met puistjes of zelfs steenpuisten. Door het krabben kunnen ook korsten en wondjes ontstaan.  

Hoewel aanvallen van buitenaf, seborroe, een verzwakte immuniteit en stress lijken bij te dragen tot acne bij katten, weten we nog steeds niet precies wat de oorzaak is.   

Acne bij katten kan voor sommige katten chronisch zijn, omdat het vaak terugkomt. 

Droge huid en roos bij katten 

Droge seborroe bij katten wordt meestal gekenmerkt door een schilferige huid en roos, meestal op de rug, maar het kan ook plaatselijk voorkomen. Tekenen van droge seborroe zijn echter niet altijd gemakkelijk te herkennen, omdat katten zich nauwgezet verzorgen. Meestal is een droge huid en roos een reactie van de huid op een onderliggende aandoening. 

Huidinfecties

Omdat de huid de eerste verdedigingsbarrière is tegen allerlei invloeden van buitenaf, is het niet vreemd dat katten vaak behoorlijk last hebben van hun huidproblemen. Maar gelukkig komen huidinfecties bij katten niet zo vaak voor als bij honden. Huidinfecties bij katten zijn meestal het gevolg van schimmels (ringworm is de meest voorkomende). Infecties door bacteriën en gist zijn vooral het gevolg van zelf toegebrachte wondjes door jeuk. 

Ringworm

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, wordt ringworm veroorzaakt door een schimmel (dermatofyten), niet door een worm.  

Ringworm is een belangrijke ziekte, want het is besmettelijk voor andere dieren en mensen. Contact met besmette dieren of besmette voorwerpen leidt niet altijd tot een huidziekte, maar dieren en mensen die verzwakt zijn (bijvoorbeeld door een gelijktijdige ziekte) of die een verminderde weerstand hebben, zijn vatbaarder voor de ziekte.   

De manier waarop ringworm zich bij katten uit, kan sterk variëren. Er zijn ringvormige afwijkingen, kale plekken met een droge, schilferige huid, rode huid met roos, pukkeltjes en korsten. 

Secundaire infecties  

Hoewel ze niet zo vaak voorkomen als bij honden, zijn huidinfecties bij katten meestal het gevolg van zelf toegebrachte letsels door krabben of likken. Behandeling van de infectie is belangrijk, maar belangrijker is dat de oorzaak van het onderliggende huid- of systeemprobleem wordt vastgesteld.  

Het is goed te beseffen dat huidinfecties niet altijd bacteriële infecties (pyodermie) zijn, want katten kunnen ook last hebben van schimmelinfecties. 

Algemene aandoeningen met dermatologische verschijnselen 

Niet alle huidproblemen zijn het gevolg van een huidaandoening, want veel algemene aandoeningen manifesteren zich met cutane/vachtsymptomen, waaronder:

• Hormonale aandoeningen, zoals hyperthyreoïdie en diabetes (suikerziekte)  
• Voedingstekorten  
• Auto-immuunziekten, zoals lupus en pemphigus  
• Immuunziekten, zoals FIV (Feline Immunodeficiency Virus) en FeLV (Feline Leukemia Virus) infectie.  
• Tumoren

De huidaandoeningen variëren afhankelijk van de onderliggende ziekte, maar bij elke kat met een doffe, onverzorgde vacht kan er iets aan de hand zijn en is het verstandig contact op te nemen met je dierenarts.  

Psychogene alopecia en dermatitis

Psychogene alopecia (haaruitval) en dermatitis zijn meestal het gevolg van de reactie van een kat op stress in zijn omgeving, zoals een nieuw gezinslid of verveling.

Haaruitval en dermatitis worden veroorzaakt door het onophoudelijk verzorgen van een of meer delen van het lichaam. Dit noemen we overmatige vachtverzorging. Dit resulteert in kale plekken en, afhankelijk van hoe vaak en agressief je kat zich verzorgt, andere secundaire laesies, zoals rode of donkere huid, ruwe huid, eosinofiele laesies en infecties.

Omdat overmatig verzorgen een teken kan zijn van een aantal andere huid- of systemische aandoeningen, zijn een grondig lichamelijk onderzoek, elementen van de voorgeschiedenis die compatibel zijn met gedragsstoornissen én diagnostiek essentieel, en een psychogeen probleem moet worden gediagnosticeerd nadat alle andere mogelijkheden zijn uitgesloten.