Waarom heeft een kat haaruitval? Kom alles te weten over alopecia bij katten
Marina G DierenartsHaaruitval kan, afgezien van de normale seizoensgebonden verharing, worden veroorzaakt door allerlei aandoeningen. Vraag je dierenarts om de oorzaak te achterhalen en de juiste behandeling te kiezen.
Als je een kat hebt dan, weet je dat verharen erbij hoort, vooral in de lente en de herfst. Maar als er door haarverlies kale plekken ontstaan, op één plek of over het hele lichaam, dan kan er een probleem zijn. Omdat er veel verschillende oorzaken zijn die kunnen leiden tot haaruitval (alopecia), adviseren wij om, bij problemen, je dierenarts te raadplegen.
Hoe weet je of je kat haar verliest?
Als je merkt dat de vacht van je kat, die voorheen glanzend en dicht was, er nu dun en kaal uitziet, kan je kat een probleem hebben waardoor het haar overmatig uitvalt.
Het kan worden onderverdeeld in:
- Plaatselijk, als het beperkt is tot één deel van het lichaam
- Meervoudig, als het zich beperkt tot meerdere gebieden
- Of algemeen, als het een groot deel van het lichaam betreft
Hoe haarverlies eruitziet, hangt af van de oorzaak en kan in de loop van de tijd veranderen. Alopecia in één gebied kan bijvoorbeeld overgaan in algemene haaruitval als de onderliggende oorzaak niet wordt opgespoord en aangepakt.
De beste manier om alopecia te ontdekken is door er actief naar te zoeken, omdat het in een vroeg stadium heel subtiel kan zijn. Een goed moment om dit te doen is wanneer je kat op je schoot zit voor een knuffel of tijdens je de dagelijkse verzorging.
Als jouw kat overmatig haar verliest, kun je vaak ook andere huidaandoeningen aantreffen:
- Dunne huid
- Droge, schilferige huid en roos
- Vette huid (seborroe)
- Kleine bultjes (papels)
- Kleine, korstvormige letsels (miliaire dermatitis)
- Ruwe huid (excoriaties, erosies of zweren) en wonden
- Rode huid
Omdat haaruitval kan worden veroorzaakt door krabben als gevolg van jeuk, is het ook heel belangrijk om het gedrag van je kat in de gaten te houden; je kunt bijvoorbeeld rusteloosheid, krabben, schuren tegen voorwerpen en overmatig poetsen opmerken.
Naaktkatten (kattenras Sphynx) zijn van nature haarloos. Bij deze katten wordt haaruitval veroorzaakt door een genetische afwijking en haarloosheid is bij deze rassen volkomen normaal en geen reden tot bezorgdheid.
Waardoor verliezen katten haar?
Er zijn twee belangrijke redenen waarom alopecia kan optreden, namelijk:
- Zelftrauma, waarbij de kat actief het haar uit de huidfollikels trekt of het breekt door te poetsen, te krabben of tegen voorwerpen te wrijven. Als dit gebeurt, is het meestal een teken dat de kat jeuk heeft en manieren zoekt om de jeuk te verlichten.
- En problemen met de haarzakjes of de haargroei.
Jeuk met krabben en likken als gevolg
Als je kat jeuk heeft en haar verliest, kun je ervan uitgaan dat hij zichzelf onthaart terwijl hij krabt en borstelt om verlichting te vinden. Dit is meestal het geval bij katten met jeuk, maar dat is niet altijd het geval!
Veelvoorkomende oorzaken van haaruitval door jeuk bij katten zijn:
- Huidparasieten: er zijn een aantal parasieten die jeuk bij katten kunnen veroorzaken, waarvan vlooien de meest voorkomende zijn. Luizen en mijten, zoals Cheyletiella (wandelende roos), Otodectes en Notoedres (kattenschurft), kunnen ook jeuk veroorzaken, wat leidt tot krabben en zelf toegebrachte haaruitval.
- Allergieën: allergische aandoeningen komen vaak voor bij katten en allergische katten kunnen aan meer dan één soort allergie lijden. Allergieën worden meestal gecategoriseerd als omgevingsallergieën, ook bekend als atopische dermatitis, voedselallergieën of vlooienallergische dermatitis. Ook beten van andere insecten, zoals wespen en bijen, kunnen een allergische reactie uitlokken.
Go to the next picture for illustration of the disorder(s)
Niet-jeukende aandoeningen die leiden tot haaruitval
Net als ons eigen haar groet kattenhaar vanuit de haarzakjes; problemen met die haarzakjes kunnen leiden tot haaruitval.
Haaruitval door ontsteking van de haarzakjes
Er zijn verschillende oorzaken die kunnen leiden tot ontsteking en aantasting van de haarzakjes. Dit zijn de meest voorkomende oorzaken:
- Ringworm: ook bekend als dermatofytose, ringworm is eigenlijk een schimmelinfectie en geen parasitaire ziekte. Het uit zich meestal als cirkelvormige gebieden van haaruitval met schubben of korsten, die al dan niet jeuken. Let op! Ringworm is besmettelijk voor andere dieren en mensen.
- Parasieten: bij sommige katten, meestal die met onderliggende gezondheidsproblemen, kan Demodex, een parasiet die in de haarzakjes of op het huidoppervlak leeft, overwoekeren en tot haaruitval leiden. Dit staat bekend als demodicosis bij katten.
- Door het immuunsysteem veroorzaakte aandoeningen: zoals bijvoorbeeld pemphigus foliaceus, waarbij het afweersysteem de normale cellen niet herkent en ze aanvalt alsof ze vreemd zijn. Dit kan leiden tot haaruitval.
- Huidletsel: brandwonden en ernstige schaafwonden kunnen leiden tot littekens en permanent haarverlies.
Go to the next picture for illustration of the disorder(s)
Haaruitval als gevolg van problemen met de stofwisseling
Er zijn een aantal gezondheidsaandoeningen die niet direct verband houden met de huid en die kunnen leiden tot haaruitval bij katten, zoals:
- Hormonale aandoeningen: hyperthyreoïdie is een veel voorkomende aandoening die hormonale veranderingen veroorzaakt die kunnen leiden tot haaruitval en andere huidveranderingen bij katten, zoals een dunne, droge, schilferige huid en een doffe vacht.
- Tumoren: dit type haaruitval is een gevolg van tumoren in het lichaam (kanker). Deze “paraneoplastische” haaruitval houdt dan verband met de indirecte effecten van de tumor op het lichaam. Het komt meestal voor bij tumoren van de alvleesklier, de galwegen of de lever, en bij thymomen.
Haaruival door een reactie op een injectie
Milde huidreacties op de injectieplaats kunnen voorkomen bij katten na vaccinatie. De reacties kunnen bestaan uit haaruitval, irritatie, zwelling, roodheid en ongemak.
Psychogene haaruitval
Stress, angst en pijn door bijvoorbeeld artrose kunnen leiden tot overmatige vachtverzorging en daaruit voortvloeiende haaruitval.
Hoewel psychogene haaruitval meestal niet het gevolg is van jeuk, kan jeuk in het begin of later als gevolg van ontstane wondjes en infecties een rol spelen.
Problemen met de groeicyclus van het haar
Dit komt zelden voor en wordt vaak veroorzaakt door stress, die bijvoorbeeld het gevolg kan zijn van een onderliggende gezondheidstoestand, chemotherapie of een chirurgische ingreep.
“Preauriculaire en oorschelp alopecia” bij katten
Alle katten hebben minder haar in het gebied tussen de oren en de ogen. We noemen dit feliene preauriculaire alopcia. Het is volstrekt normaal.
Oorschelp alopecia komt veel voor bij Siamese katten. Het ontwikkelt zich aan de buitenkant van de oorschelpen. Voor beide verschijnselen is geen behandeling nodig; preauriculaire alopecia is een normaal verschijnsel bij katten, en bij katten met oorschelp alopecia groeit het haar meestal binnen enkele maanden weer aan.
Hair loss between ear and eyes. It is fairly normal in cats, more visible in cats with dark fur
Hoe kan je jouw kat helpen?
Als je merkt dat het haar van je kat uitvalt, je kale plekken opmerkt of een algehele dunnere vacht ziet, maak dan een afspraak met je dierenarts.
Omdat haaruitval bij katten verschillende onderliggende oorzaken kan hebben, kan het stellen van een diagnose een lastig en langdurig proces zijn. Het kan zijn dat je dierenarts verschillende onderzoeken moet uitvoeren of je kat zelfs moet doorverwijzen naar een dermatoloog. Maar een goede diagnose is belangrijk om de juiste behandeling te kiezen.
Hoewel de behandeling altijd gericht is op de oorzaak van de haaruitval, kan je dierenarts je ook huidverzorgende producten aanraden om het ongemak van je kat te verlichten, zoals shampoos, zalven en spot-ons.
1. Haaruitval herkennen
De beste manier om haaruitval op te sporen is door er actief naar te zoeken, want in een vroeg stadium zal het niet zo opvallen. Je kunt ook andere huidproblemen opmerken, zoals een droge, schilferige huid, of merken dat je kat ook jeuk heeft.
2. Vele oorzaken van haaruitval
Er zijn veel verschillende oorzaken van haaruitval bij katten, met jeuk (bv. door parasieten of allergieën) of zonder jeuk (bv. door ringworm, parasieten in de follikels, endocriene aandoeningen). Andere oorzaken van haaruitval zijn onder meer een injectiereactie of preauriculaire/oorschelp alopecia.
3. Praat met je dierenarts
Als je kale plekken bij je kat ziet, met of zonder andere symptomen, vraag dan altijd advies aan de dierenarts. Zodra er een diagnose is gesteld, kan jouw dierenarts een behandeling voorschrijven.