Alles wat je moet weten over haaruitval bij honden 

Haaruitval (ook wel alopecia genoemd) is een veelvoorkomend probleem bij honden dat kan worden veroorzaakt door een aantal huidaandoeningen en andere ziekten.  

Afhankelijk van de onderliggende oorzaak kan haaruitval verschillende verschijningsvormen hebben, en het gaat vaak samen met andere huidafwijkingen, zoals een droge huid, ontstekingen en infecties.   

Als je kale plekken op je hond ziet of een ander soort huidletsel, wacht dan niet te lang om een dierenarts te raadplegen. 

Hoe kun je zien of je hond haar verliest? 

Als je ziet dat de vacht van je hond, die voorheen glanzend en dicht was, er nu dun en kalig uitziet, kan je hond last hebben van haaruitval.  

Maar haarverlies hoeft geen algemeen probleem te zijn en kan zich beperken tot een specifiek deel van het lichaam van je hond.  Dit betekent dat, afhankelijk van de onderliggende oorzaak, de haaruitval verschillende patronen en verdelingen kan vertonen.  

In de lente in de herfst verharen honden meer dan normaal. Dit haarverlies maakt deel uit van de natuurlijke haargroeicyclus van honden. Maar kalen plekken op de huid zijn niet normaal. 

Wat veroorzaakt haaruitval bij honden? 

Meestal zijn er twee soorten problemen die tot haaruitval kunnen leiden - problemen die jeuk veroorzaken (pruritus), en problemen met de haarzakjes of de haargroei.   

Bij jeuk is haaruitval het gevolg van zelf veroorzaakte verwondingen door krabben, wrijven, bijten en knagen. Als je hond jeuk heeft, vind je meestal beschadigingen op de huid, zoals roodheid, zweertjes, wondjes, korsten en infecties.  

Zijn er problemen met de haarzakjes of haargroei dan wordt dit ook wel “echte alopecia” genoemd omdat dit haarverlies niet het gevolg is van een verwonding.   

Het is heel belangrijk om te achterhalen of je hond jeuk heeft of niet, omdat dit van invloed is bij het stellen van de diagnose. 

Aandoeningen met jeuk  

Veelvoorkomende oorzaken van jeuk bij honden zijn: 

Uitwendige parasieten  

Vlooien, teken, mijten en zelfs muggenbeten zijn veelvoorkomende oorzaken van jeuk bij honden. Haarverlies door vlooien zie je in veel gevallen dicht bij de staart. Regelmatige behandelingen met een product dat uitwendige parasieten doodt maar ook een afwerende werking heeft, helpen dit soort problemen te voorkomen. 

Allergieën

Allergieën komen veel voor bij honden, en honden kunnen voor veel verschillende dingen allergisch zijn. Van vlooienspeeksel (vlooienallergie dermatitis) tot allergieverwekkers in de omgeving van je hond (atopische dermatitis) of zelfs hun voedsel (voedselallergie). Verschillende allergenen kunnen een allergisch probleem bij honden veroorzaken, en er zijn bepaalde rassen die meer aanleg hebben voor allergieën dan andere. 

Secundaire infecties 

Secundaire infecties (in verband met bacteriën of gisten) zijn veelvoorkomende complicaties van elke beschadiging van de huid. Dit betekent dat alles wat huidirritatie veroorzaakt of de gezondheid van de huid aantast, kan leiden tot de ontwikkeling van deze problemen. Haaruitval is meestal niet het enige teken. Je ziet vaak ook puisten, korsten, een donkere huid, enz. 

Acrale likdermatitis 

Bij acrale likdermatitis likken honden voortdurend aan een deel van hun poot. Dit kan het gevolg zijn van een ziekte maar de oorzaak kan ook psychisch zijn, wat betekent dat er meestal een onderliggend gedragsprobleem is dat moet worden aangepakt.  Hoewel het misschien niet begint met jeuk, zullen er uiteindelijk jeuk en bijkomende infecties ontstaan.   

Ook kan er sprake zijn van een huidziekte of letsel dat dit dwangmatige likgedrag veroorzaakt. 

Niet door jeuk veroorzaakte haaruitval 

Er zijn ook verschillende aandoeningen die tot echte alopecia (haaruitval) kunnen leiden, waaronder: 

Hormonale aandoeningen 

Hypothyreoïdie (schildklierziekte) en het syndroom van Cushing bijvoorbeeld, veroorzaken vaak haaruitval en andere huidafwijkingen bij honden. Bij honden die aan deze hormonale aandoeningen lijden, kan de huid erg broos en droog worden en elasticiteit verliezen. Het haar wordt ook dunner, dof en valt gemakkelijk uit. Vaak zie je bij hormonale aandoeningen een symmetrisch patroon van haaruitval.

Parasieten of schimmels 

Veel parasieten of schimmels kunnen haaruitval bij honden veroorzaken. Laten we de meest voorkomende eens op een rijtje zetten:

Allereerst kunnen we schurft noemen, een zeer besmettelijke huidziekte die kan worden overgedragen op mensen en andere huisdieren. De haaruitval treft vaak de onderkant of de buik, de ellebogen, de voeten, de kop en de oren. Haaruitval wordt veroorzaakt door de parasiet, maar ook door jeuk, omdat schurft meestal heel jeukerig is.  

Demodectische schurft (demodicose) wordt veroorzaakt door een mijt die normaal in de haarzakjes van de hond leeft - Demodex canis. Bij sommige honden met een verminderde immuniteit, is er een overgroei van deze parasieten die leidt tot een lokale of algemene huidziekte. Er lijkt ook een erfelijke component aan deze ziekte te zitten, wat betekent dat sommige rassen meer aanleg hebben om demodicose te ontwikkelen dan andere.   

Ringworminfectie veroorzaakt meestal zeer duidelijke beschadigingen, met een cirkelvormige kale plek die vaak ontstoken (rode) randen heeft, zoals een ring. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, is ringworm echter geen parasitaire ziekte. Het wordt namelijk veroorzaakt door een schimmel (dermatofyt). 

Auto-immuunziekten  

Auto-immuunziekten komen niet zo vaak voor bij honden en worden veroorzaakt door een reactie van het afweersysteem van de hond op het eigen lichaam, in dit geval huidcellen (hoewel dit niet de enige aangetaste cellen hoeven te zijn).   

Hiertoe behoren bijvoorbeeld ziekten van het pemphiguscomplex (zoals pemphigus foliaceus en pemphigus vulgaris) en lupus erythematosus, die kunnen leiden tot plaatselijke huidbeschadigingen maar ook tot andere aandoeningen zoals gewrichtsontstekingen, bloedarmoede en nierfalen. 

Oncologische ziekte   

Huidkanker komt veel voor bij honden, en hoewel het zich meestal voordoet als een knobbel of knobbeltje, kan het samengaan met andere huidafwijkingen, waaronder haaruitval. 

Andere aandoeningen 

Hoewel zeldzaam, zijn andere gevallen van haaruitval bij honden:

• Anagene of telogene defluxie: Haaruitval tijdens de actieve fase of rustfase van de haarcyclus die veroorzaakt kan worden door ziekte, shock, ondervoeding of stofwisselings- of hormoonaandoeningen.
• Alopecia color dilution: Een erfelijke huidziekte.
• Canine flank alopecia: Haarverlies op de flanken - de zijkant van de borst of de buik - waarvan de oorzaak onbekend is, maar dat kan het gevolg zijn van blootstelling aan licht, aangezien het vaak voorkomt op de momenten in het jaar dat het daglicht het kortst is.
• Congenitale hypotrichose: Een zeldzame, aangeboren aandoening van de haarzakjes.
• Black hair follicular dysplasia: Een zeldzame genetische aandoening waarbij haarverlies optreedt in zwartgekleurde delen van de vacht van de hond.

Bij ziekten die primaire alopecia veroorzaken, kan de jeuk variëren. De jeuk kan ook veroorzaakt worden door bijkomende infecties. Dan moet eerst de infectie worden behandeld zodat het onderliggende probleem beter kan worden vastgesteld. 

Welke honden kunnen last hebben van haaruitval? 

Alle honden kunnen last hebben van haaruitval; maar er zijn bepaalde rassen die er meer kans op hebben omdat ze aanleg hebben voor de onderliggende aandoeningen, zoals: 

• Hypothyreoïdie (te snel werkende schildklier) - bijvoorbeeld Golden Retrievers, Ierse Setters en Beagles;   
• Syndroom van Cushing, bijvoorbeeld Teckels, Boxers en Poedels; 
• Demodicosis - bv. Shar Peis, West Highland White Terriers en Engelse Bulldogs;
• Allergieën - bv. Labrador en Golden Retrievers, Duitse Herders, Franse Bulldogs en Mopshonden;
• Huidinfecties - rassen met lange oren, zoals Cocker Spaniels en Basset Hounds, zijn vatbaar voor oorinfecties; rassen met huidplooien zijn ook vatbaar voor infecties van die gebieden, zoals Shar-Peis, Engelse Bulldogs en andere brachycephale rassen; rassen die vatbaar zijn voor een huidziekte hebben ook meer kans op infecties.

Hoe kun je je hond helpen?  

Als je merkt dat je hond haar verliest of als je een ander soort aandoening op zijn huid ziet, raden we je aan contact op te nemen met een dierenarts.   

Haaruitval bij honden kan worden veroorzaakt door verschillende problemen en het is belangrijk om vast te stellen waarom je hond haar verliest om zo een passende behandeling te kunnen starten.  

Huidverzorgende producten zullen de huidbarrière helpen herstellen en de jeuk verzachten, waarbij de werkzame stoffen onmiddellijk worden opgenomen op de plaats waar ze nodig zijn. Dit, in combinatie met een behandeling gericht op de onderliggende oorzaak (die ook huidverzorgende producten kan omvatten, afhankelijk van wat jouw dierenarts als oorzaak heeft vastgesteld), zijn de twee belangrijkste elementen die de gezondheid van de huid van je hond zullen herstellen.