Ξηρό δέρμα με φολίδες σε σκύλους – τα πάντα για την «πιτυρίδα» του σκύλου

Μπορούν οι σκύλοι να εμφανίσουν πιτυρίδα; Ναι. Οι σκύλοι, όπως και οι άνθρωποι, μπορεί να υποφέρουν από πιτυρίδα. Ξηρό και φολιδώδες δέρμα, με λευκές νιφάδες στο τρίχωμα αποτελούν ενδεικτικά σημάδια ότι ο σκύλος σας έχει πιτυρίδα. Είναι ένα κοινό πρόβλημα που αντιμετωπίζεται καθημερινά στη κτηνιατρική κλινική πράξη. Η κλινική εικόνα ποικίλλει, καθώς μπορεί να είναι πολύ ήπια και να εντοπίζεται μόνο σε ένα μέρος του σώματος, ή σοβαρή και να επηρεάσει κάθε περιοχή. Είναι μία δύσκολη κατάσταση για τους ιδιοκτήτες και τα κατοικίδια ζώα τους, ειδικά αν προκαλεί δυσάρεστη οσμή ή φαγούρα.   

Αν παρατηρήσετε νιφάδες δέρματος στο τρίχωμα του σκύλου σας, να αφήνει τρίχωμα αφού κάθεται στην αγκαλιά ή στον καναπέ σας ή, εάν το δέρμα του είναι τραχύ και ξηρό, τότε υπάρχουν ενδείξεις δερματικού προβλήματος

Γιατί οι σκύλοι αναπτύσσουν ξηρή σμηγματόρροια;

Υπάρχουν αρκετά ονόματα για την πιτυρίδα ή το δέρμα με φολίδες. Ο κτηνίατρός σας μπορεί να το αναφέρει και ως λέπια ή "ξηρή σμηγματόρροια". 

Η ξηρή σμηγματόρροια δεν είναι ασθένεια ή νόσος, αλλά το αποτέλεσμα μιας ανισορροπίας στο δέρμα. Με απλά λόγια, η πιτυρίδα είναι ένας ασυνήθιστα μεγάλος αριθμός νεκρών επιφανειακών κυττάρων του δέρματος. 

Στο φυσιολογικό δέρμα νεκρά κύτταρα αποβάλλονται συνεχώς και αναγεννούνται νέα με τον ίδιο ρυθμό. Στον κύκλο ζωής του, ένα νεαρό δερματικό κύτταρο υφίσταται πρώτα μια διαδικασία σκλήρυνσης που ονομάζεται κερατινοποίηση και στη συνέχεια προσκολλάται στα γειτονικά κύτταρα. Έτσι, σχηματίζεται ένας εξαιρετικά σκληρός μηχανικός φραγμός, όπως ένας τοίχος από τούβλα, για να προστατεύει τον σκύλο σας. Τα κύτταρα του δέρματος του σκύλου έχουν διάρκεια ζωής περίπου 21 ημέρες (λίγο μικρότερη από τις 28 ημέρες για τα κύτταρα του ανθρώπινου δέρματος) προτού αποβληθούν από την επιφάνεια του δέρματος και αντικατασταθούν από τα επόμενα κύτταρα. 

Αυτή είναι μια καλά ελεγχόμενη διαδικασία. Εάν κάτι διαταράξει αυτή τη λεπτή ισορροπία, η σύσταση του μηχανικού φραγμού του δέρματος που δρα σαν φυσικός αμυντικός μηχανισμός διακυβεύεται. Το σώμα αντιδρά δημιουργώντας περισσότερα κύτταρα του δέρματος, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται  σε μεγαλύτερους αριθμούς και να δημιουργούνται νιφάδες δέρματος στο τρίχωμα. Το δέρμα αφυδατώνεται και τα βακτήρια και οι μύκητες μπορούν να εισέλθουν πιο εύκολα, προκαλώντας μια φλεγμονώδη αντίδραση. 

Το φολιδώδες δέρμα μερικές φορές εντοπίζεται μόνο σε μια μικρή περιοχή, όπως την κορυφή της ουράς, εσωτερικά των μηρών, κατά μήκος της πλάτης ή τα όρια του πτερυγίου του αυτιού ή μπορεί να βρεθεί παντού. Η κλινική εικόνα του σκύλου σας μπορεί να ποικίλλει από ήπια έως πολύ σοβαρή. Τέλος είναι πιθανόν να υπάρχει δυσοσμία.  

Τι προκαλεί ξηρή σμηγματόρροια σε σκύλους;

Τα άσχημα νέα είναι ότι πολλές ασθένειες μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα και απολέπιση του δέρματος στο κατοικίδιο ζώο σας. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζετε είναι ότι αυτές οι ασθένειες χωρίζονται σε δύο τύπους. Ο πρώτος τύπος είναι οι «πρωτογενείς» αιτίες ξηρής σμηγματόρροιας και είναι κληρονομικές λόγω προβλήματος στην κατασκευή του κυτταρικού τοιχώματος των δερματοκυττάρων. Εμφανίζονται συνήθως σε νεαρή ηλικία και σε ορισμένες ράτσες σκύλων (Labrador, Golden Retriever, Cocker Spaniel). Αυτές οι αιτίες είναι σχετικά σπάνιες. Έπειτα υπάρχουν οι «δευτερογενείς» αιτίες, οι οποίες προκύπτουν από ασθένειες που προκαλούν διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του δέρματος. Θεωρείται ότι πάνω από το 80% των περιπτώσεων ξηρής σμηγματόρροιας σε σκύλους οφείλονται σε δευτερογενείς αιτίες. 

Επιπλέον, όπως και στον άνθρωπο, περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η θέρμανση, το άγχος ή ο ξηρός αέρας τον χειμώνα μπορεί να επιδεινώσουν την ξηρότητα του δέρματος, οδηγώντας σε πιτυρίδα.

Μπορεί το περιβάλλον να προκαλέσει στο σκύλο ξηρή σμηγματόρροια; 

Υπάρχουν πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να επιδεινώσουν την ξηρότητα του δέρματος, οδηγώντας σε πιτυρίδα. Για παράδειγμα, ο ξηρός αέρας τον χειμώνα, καθώς και η θέρμανση που δημιουργεί αέρα χωρίς υγρασία. Η καλή διατροφή είναι σημαντική για την υγεία του δέρματος, επομένως μια κακή διατροφή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πιτυρίδα, όπως και το μπάνιο με ακατάλληλο σαμπουάν.

Ποιες καταστάσεις οδηγούν σε ξηρή σμηγματόρροια; 

Ας ξεκινήσουμε με την πιο συνηθισμένη κατηγορία δευτερογενών αιτιών (αντίδραση με άλλη ασθένεια) που προκαλούν ξηρό και ξεφλουδισμένο δέρμα.

• Τα δερματικά προβλήματα που οφείλονται σε αλλεργίες προκαλούν συνήθως ξηρή σμηγματόρροια  
• Μια συχνή δευτερoγενής αιτία είναι μια επιφανειακή βακτηριακή λοίμωξη του δέρματος με τοπικές κυκλοτερείς νιφάδες (περιφερική επιδερμική αποκόλληση), και μπορεί να υπάρχει ερύθημα και κνησμός με φλύκταινες, αλλά όχι πάντα.
• Μυκητιασικές λοιμώξεις, καθώς και πολλά παράσιτα του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου ενός ακάρεου που ονομάζεται Demodex, θα οδηγήσουν επίσης σε ξηρή σμηγματόρροια. 
• Έπειτα υπάρχουν οι ορμονικές διαταραχές. Η νόσος του Cushing και ο υποθυρεοειδισμός παρατηρούνται πολύ συχνά σε ηλικιωμένους σκύλους και πολλές φορές προκαλούν ξηρή σμηγματόρροια καθώς και απώλεια τριχώματος. 

• Λιγότερο συχνά, ασθένειες του ανοσοποιητικού, όπως ο λύκος, μπορεί να έχουν παρόμοια συμπτώματα. 
• Τέλος, η ξηρή σμηγματόρροια θα μπορούσε να οφείλεται σε διατροφική ανισορροπία, όπως ελλείψεις σε βιταμίνη Α, ψευδάργυρο και απαραίτητα λιπαρά οξέα.

Πότε η πιτυρίδα οφείλεται σε πρωτογενές αίτιο; 

Οι πρωτογενείς αιτίες της ξηρής σμηγματόρροιας είναι γενετικές παθήσεις και είναι κληρονομικές. Ως εκ τούτου, εμφανίζεται σε ορισμένες ράτσες σκύλων. Τα Springer Spaniel, τα Basset Hounds, τα Labrador, τα Golden Retriever, τα American Bulldogs, τα Jack Russel Terrier, τα Cocker Spaniel, τα Westies, τα Doberman Pinschers, τα Dachshunds, τα Shar Peis και τα German Shepherds είναι όλα επιρρεπή σε γενετικά αίτια της ξηρής σμηγματόρροιας. 

Η κληρονομικότητα του ξηρού, φολιδωτού δέρματος γίνεται καλύτερα κατανοητή στα Golden Retrievers, μια φυλή όπου είναι σχετικά κοινή. Η συγγενής ιχθύωση (όπως φαίνεται στην εικόνα) είναι μια δερματική πάθηση όπου το εξωτερικό στρώμα του δέρματος δεν σχηματίζεται σωστά, με αποτέλεσμα την απολέπιση. Οι ερευνητές εντόπισαν το υπεύθυνο γονίδιο και υπάρχει διαθέσιμο γενετικό τεστ. Ωστόσο, χρησιμοποιείται κυρίως για την ανίχνευση μετάλλαξης σε ζώα αναπαραγωγής και όχι στη γενική διάγνωση. 

Πότε να επισκεφθείτε τον κτηνίατρό σας; 

Εάν παρατηρήσετε ότι ο σκύλος σας έχει πιτυρίδα και ξηρό δέρμα, που μερικές φορές εμφανίζεται με συμπτώματα όπως ερύθημα, απώλεια τριχώματος, χωρίς να έχουν σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, κλείστε ραντεβού για να δείτε τον κτηνίατρό σας. Ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να διαπιστώσει την αιτία της πιτυρίδας προκειμένου να συστήσει την καταλληλότερη θεραπεία. 

Πως γίνεται διάγνωση της δευτερογενούς αιτίας;

Για να περιοριστεί η λίστα πολλών πιθανών δευτερογενών αιτιών ξηρής σμηγματόρροιας, ο κτηνίατρός σας θα εξετάσει πρώτα ποιες διαγνώσεις είναι πιο πιθανές. Θα αξιολογήσει την ηλικία και τη φυλή του σκύλου σας, τη γενική κατάσταση της υγείας του και εάν έχει άλλα συμπτώματα, όπως κνησμό ή τριχόπτωση. Μετά από αυτήν την αρχική αξιολόγηση, θα προγραμματίσει ποιες διαγνωστικές εξετάσεις είναι οι καταλληλότερες. Προτού γίνει διάγνωση κληρονομικής δερματικής νόσου, ο κτηνίατρός σας θα πρέπει να αποκλείσει όλες τις πιθανές δευτερεύουσες αιτίες. Για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί να κάνει δερματικές εξετάσεις για να αποκλείσει μόλυνση, παράσιτα, να διερευνήσει αλλεργίες και εξετάσεις αίματος ώστε να αποκλείσει κάποιο ορμονικό πρόβλημα. Ο εντοπισμός της αιτίας δεν είναι πάντα εύκολος και μπορεί να πάρει χρόνο, επομένως μην αισθάνεστε αποθαρρημένοι. 

Ποια είναι η θεραπεία;  

Η θεραπεία για την ξηρή σμηγματόρροια σε σκύλους εξαρτάται φυσικά από την αιτία. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει:

• Αναγνώριση και θεραπεία των δευτερογενών αιτίων
• Χρήση τοπικών προϊόντων όπου ενδείκνυται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Ο στόχος σε αυτή την περίπτωση είναι να ενυδατωθεί σωστά το δέρμα καθώς και να ρυθμιστεί η ανανέωση των κυττάρων του δέρματος. Ο κτηνίατρός σας θα σας καθοδηγήσει, αλλά προϊόντα όπως η σειρά DOUXO® S3 SEB είναι ειδικά σχεδιασμένη για να μειώνει το υπερβολικό σμήγμα και την πιτυρίδα, να ενισχύει το φραγμό του δέρματος, να διατηρεί την ενυδάτωση του δέρματος και να αποτρέπει την υπερανάπτυξη μυκήτων που είναι συνηθισμένη σε τέτοιες καταστάσεις. 
• Τακτική περιποίηση του τριχώματος 
• Διατροφικά συμπληρώματα εφόσον κριθούν απαραίτητα.